Çocuklarımızın Kişisel Farklılıklarını Tanıma

Bizler, farklı gelişim gösteren çocuklarımızı değerlendirirken, terapi planlamalarında ‘kişisel farklılık’ yaklaşımının gerekliliğini ileri sürmekteyiz. Bu, her çocuğun kendine özgü kişisel özelliklerine bakmak yani onun biyolojik güçlükleri, aile ilişkileri ve gelişimsel merdivenini dikkatlice incelemek ve edindiğimiz bilgileri ebeveynler, terapistler ve eğitimcilerle paylaşarak disiplinler arası bir terapi planlaması gerekliliğini savunmaktayız. 

Uzmanlar olarak özel gereksinimli çocukları değerlendirirken, seçtiğimiz yolu değiştirirsek, olası hataların, travmaların oluşumunu en aza indirgeyebiliriz. Bugünlerde değerlendirmeyi yapanlar, çocukların iletişim ve uslamlama kapasitelerini gözlemlerken standart testler kullanırlar. Fakat, bir çocuğun test anındaki davranışı, onun doğal davranışlarında farklı olabilir. Bu bakımdan, bir çocuğun başlangıç değerlendirmesinde, onun o andaki fonksiyon kapasitesi ve ayrıntılı alınmış bir öykü dışında, çocuk ile ebeveynleri ve terapist çocuk arasındaki etkileşimlerin uzun süre gözlemlenmesi, videolar üzerinde bu etkileşimlerin değerlendirilerek aileye aktarılması ve anlatılması ilk adımlar olabilir. Standart testler terapinin ilerleyen aşamalarında çocuk terapist ilişkisi güçlendikçe ve aile terapiye uyum sağlamaya başladıkça kullanılmalıdır. Bu kullanımda standart testlerin maddeleri hedef olarak belirlenebilir ve çocuğu gelişim baskısı altına almadan doğal yollarla bu hedeflere ilerletme ebeveyn terapist ilişkisi açısından güçlendirici olacaktır. Ebeveynin terapi sürecine katılımı şüphesiz ki terapi sürecini ve çocuğun hayatını daha sağlıklı bir düzeye getirecektir. 

Çocuğu bir tanının içine yerleştirmeye ve bulgularından kurtulmaya çalışmaktansa kişisel farklılık yaklaşımı sunarak çocuklara yeni fırsatlar açan bir yol sunuyoruz.  Çocuklarımızın ne denli başarı sağlayacak? Belirlediğimiz hedeflere hangi hızda ulaşacak? Bu hedefe yaklaşmada ne gibi faktörler etkili olacak? Bu soruların tüm yanıtları çocukların kişisel farklılıklarında gizli olmakla birlikte uzmanlar bu gelişimi destekleyerek ebeveynlerle birlikte çocuğumuza yarenlik etmelidir.

Hazırlayan: Ömer DEMİREL