Yerde Etkileşim Zamanının Ana Hatları

Çocuğunuzun ve sizin olası bölünmeyecek 20-30 dakika beraber olacağınız bir zamanı seçin. Çocuğunuzun sizin sürekli kesilmeyecek ilginize ihtiyacı var. En meşgul ebeveynler bile çocukları için bu kadar zamanı bulabilir. 

Sabırlı ve rahat olmaya çalışın; eğer kendinizi baskı altında, sinirli ya da dikkati dağılmış bir şekilde hissediyorsanız gerekli olan birliktelik ve sakinlik hisleri içinde olamazsınız. İsterse dört aylık isterse dört yaşında olsun çocuklar sizin hislerinizi algılar. 

Çocuğunuzun duygu durumuna empati gösterin; çocuğunuz bir güçlük içinde ya da yorgunsa, ona bunu gördüğünüzü ve anladığınızı belirtin. Sözcükleri kullanabilen bir çocuğa ‘Hmm, senin bugün yorgun olduğunu görüyorum’ diyebilirsiniz. Söz öncesi dönemde olan çocuğa ise jestler kullanarak yorgun imajı yaratabilirsiniz. Bu tür hareketlerle çocuk anlaşıldığını hisseder ve sizinle kolay uyum sağlayabilir. Çocuğunuza göstereceğiniz empati ile, onun duygu durumu ne olursa olsun, bu özel zamanı haz alınan, anlamlı ve gelişimi hızlandıran bir yaşantıya çevirebilirsiniz.

Kendi duygularınızın farkında olun; sizin duygusal durumunuz çocuğunuzdan farklı ise, onunla aynı havaya girmeniz zor olacaktır. Sinirli ya da kızgın hissediyorsanız bu sizi etkileşim anlarında sinirli ya da kızgın yapabilir. Özellikle depresyonda iseniz bunun farkında olun ve etkileşim zamanı için farklı bir an seçin. Zorlandığınız takdirde kendiniz için yardım alabilirsiniz.

Çocuğunuz öncülüğünü kabul edin ve onunla etkileşimde bulunun; çocuğunuzun tüm eylemlerini ikinizin arasında oluşacak bir etkileşime döndürecek yollar ayırın. Onun her davranışını anlamlı olarak ele alıp iki yönlü iletişim kurmaya gayret edin.

-Çocuğunuz oyuncak araba ile oynuyorsa oynamaya devam etsin ona müdahale etmeyin ve ne yapmaya çalıştığını anlayın. Merak etmeyin mutlaka bir şey yapıyordur. Yaptığı aksiyonu etkileşime çevirmek için düz bir şekilde onu destekleyebilirsiniz ya da biraz şımarıp eğlenceli engel olmaya ne dersiniz? Anı yaşayın ve çocuğunuzu takip edin.

-Eğer okumak istiyorsa bırakın okusun, çocuğunuza müdahale etmeyin. Okuduğu metinleri sizde okuyun. Onun ilgisini öğrenmiş olursunuz. Sonrasında sabah kahvaltısında ona bu metinler ile ilgili güzel bir soru ile gidebilirsiniz. Bu inanın çocuğunuzun benliğini güçlendirecek ve aranızdaki bağı arttıracaktır. Eğer çocuğunuz söz öncesi dönemde kitaplara ilgi duyuyorsa ilgilendiği kitabı başınızın üstüne koyabilirsiniz, ellerinizin arasında tutabilirsiniz, sevdiği resimlere kitaptan bakarken resimdeki hayvanların seslerini çıkarıp iki yönlü iletişimi güçlendirebilirsiniz.

-Çocuğunuzu bloklarla kule yapmak isterse bu yapı inşa oyununa bir şekilde dahil olup bloklarını verebilirsiniz ve üst üste koymasına yardımcı olabilirsiniz. Bu anlarda çocuğunuzun fikirlerini önemseyin. Kendi düşüncelerinizi kullanarak oyun oynamayın. Bırakın her şeye çocuğunuz karar versin. Böylelikle kulenin ne kadar uzun ya da geniş olacağını, blokların hangi renklerden oluşacağını ve yapılan bu kulenin ne zaman yıkılacağını çocuk bilsin ve sizi yönlendirsin. Lider her zaman çocuk olmalı. Sizin lider olmanızı istemiyoruz. Çocuğu takip edip onu güçlendirmenizi istiyoruz.

Çocuğunuzun çeşitli gelişimsel merdivenlerine ayak uydurmaya çalışın; ortak dikkati koruyarak sizinle etkileşime girmesini, jestlerinizi değiş tokuş yapmasını destekleyin. Bunları uzun sürelere yaymayı hedefleyin.

Vurma kırma ya da incitmeye hayır; çocuğunuza uygulayacağınız biricik kural bu olmalı. Çocuğunuz, bu temel kurala saygı gösterdiği sürece, istediği oyunu oynayabilir.

Hazırlayan: Ömer Demirel